Energiya iste’moli va energiya tejamkorlik

Energiya samaradorligini oshirishga alohida e’tibor berilmoqda. Asosiy qadamlardan biri -signalning kamroq yo‘qotilishi, kuchaytirish va sovitishga ehtiyoj kamligi, shuningdek, mis liniyalarga solishtirganda yuqoriroq o‘tkazuvchanlik qobiliyatiga egaligi sababli energiya iste’molini sezilarli kamaytiruvchi optik tolali texnologiyalarga o‘tish bo‘ldi. “O‘zbektelekom” AK quyidagi texnologiyalarni joriy etadi:

• SPC — mobil tarmoq unumdorligini va boshqaruv samaradorligini oshirish;
• 5G SA — 5G tarmog‘i uchun mustaqil infratuzilma;
• VoLTE va VoWiFi — LTE va Wi-Fi bo‘yicha ovozli aloqa;
• IMS — VoLTE va VoWiFi uchun multimedia tizimlari.

Qayta tiklanmaydigan manbalardan yoqilg‘i iste’moli keskin qisqardi.

• 2023-yilga nisbatan, 2024-yilda benzin iste’moli 10,8 % ga o‘sdi (1 314 140 l. dan 1 456 404 l. gacha).
• Tabiiy gaz iste’moli 13,4 % ga oshdi (1 624 ming m³ dan 1 842 ming m³ gacha).
• Dizel yoqilg‘idan foydalanish 182,4 % ga ortdi (442 082 l.dan 1 248 402 l.gacha).

Tabiiy gaz va yoqilg‘i iste’molining 2024-yilda kamayishini qator omillar bilan izohlash mumkin. Birinchidan, Kompaniya 2024-yil boshidan buyon ekspluatatsiya xarajatlarini optimizatsiyalash siyosatini, jumladan ortiqcha qatnovlarni qisqartirish va avtoparkning energiya samaradorligini oshirishni amalga oshirmoqda. Ikkinchidan, “Telecom Car” raqamli yechimining tatbiq etilishi xizmat transportidan foydalanish ustidan qat’iy nazorat o‘rnatish, ruxsat berilmagan qatnovlarni aniqlash va oldini olish imkonini berdi, bu iste’mol qilinadigan yoqilg‘i hajmini kamaytirishga bevosita ta’sir ko‘rsatdi.

Qayta tiklanadigan manbalardan olinadigan energiya ulushi oshmoqda: 2024-yilda QTEMdan iste’mol qilingan energiya hajmi 5 951 ming kVt*s.ni tashkil qildi, bu 2023-yildagidan (4 573 ming kVt*s) 30,1 % va 2022-yildagidan (3 409 ming kVt*s) qariyb 1,75 barobar ko‘pdir. 2024-yilda qayta tiklanuvchi manbalardan energiya ishlab chiqarish hajmining o‘sishi qo‘shimcha raivshda yalpi quvvati 1128 kVt bo‘lgan quyosh elektr stansiyalari o‘rnatilishi bilan bog‘liq.

Elektr energiyasi xaridi oshmoqda. 2024-yilda tashkilot 218 632 ming kVt elektr energiyasi xarid qildi, bu 2023-yildagidan (173 737 ming kVt) 25,8 % ga va 2022-yildagidan (165 537 ming kVt) 32,1 % ga ko‘pdir.

Mobil va statsionar manbalar bo‘yicha yoqilg‘i iste’molining 2022-2024-yy. mobaynidagi dinamikasi o‘zaro farqlanadi: statsionar yoqish uchun tabiiy gaz iste’moli hajmi va transport uchun dizel yoqilg‘isi iste’moli 2024-yilda 2023-yildagiga nisbatan sezilarli o‘sdi (tegishlicha, 334 % va 182 % ga). 2022-2024-yillarda tashkilotning energiya iste’moli dinamikasi shu bilan izohlanadi.

Foydalanilayotgan energiya resurslarining to‘liq hisobi tashkilotda faqat 2024-yildan buyon yuritiladi va to‘liq boshlang‘ich axborotga ega bo‘lish hamda energiya resurslari iste’molini qisqartirish uchun bazaviy liniyani belgilash va kelgusida tashkilotni dekarbonizatsiyalash dasturini ishlab chiqish uchun issiqxona gazlari Scope 1 va 2 tashlamalarining to‘liq hisobini yuritish uchun, energiya resurslari iste’moli hisobini yanada takomillashtirish rejalashtirilgan.

Kompaniya 2024-yildan buyon transport vositalaridan yanada ekologik toza foydalanish va IG tashlamalarini qisqartirishga moyillik yo‘lida yoqilg‘i-energiya tizimlari iste’moliga xarajatlarni optimizatsiyalashni o‘tkazmoqda. Shuningdek, Kompaniya ruxsat berilmagan qatnovlarni bartaraf etib, xizmat avtomobillari yurishini nazorat qiluvchi “Telecom car” ilovasini ishga tushirdi.